Czy prezes zarządu dwóch spółek może podpisać umowę pomiędzy tymi spółkami?

Zdarzają się sytuacje, gdy jedna osoba pełni funkcję członka zarządu jednocześnie w kilku spółkach (np. grupa kapitałowa).

Czy dopuszczalne jest by osoba będąca np. prezesem zarządu w dwóch spółkach, podpisała umowę w imieniu tych dwóch spółek?

Kto reprezentuje sp. z o.o. i spółkę akcyjną?

Obie te spółki co do zasady reprezentuje zarząd. Może to być również prokurent albo pełnomocnik.

Zarząd spółki jest organem wykonawczym, co oznacza, że działa w imieniu spółki.

Kto zawiera umowy między spółką a członkiem zarządu?

Gdy członek zarządu jest stroną umowy zawartej ze spółką (np. ma wykonać dla spółki dodatkowe usługi), to spółkę zawsze powinna reprezentować rada nadzorcza albo specjalny pełnomocnik powołany uchwałą zgromadzenia wspólników/akcjonariuszy.

Nie można dopuścić do sytuacji, w której członek zarządu podpisuję umowę w imieniu spółki, gdy ma być stroną tej umowy. Nie jest również możliwe by taką umowę podpisał inny członek zarządu.

A co z umową zawartą między spółkami, reprezentowanymi przez te same osoby?

Ta kwestia nie została w żaden sposób uregulowana w przepisach.

Skoro tak, to można przyjąć że umowa zawierana jest przez dwie różne spółki (a nie między spółką a członkiem jej zarządu) i nie powinno być problemu z podpisaniem takiej umowy przez tę samą osobę.

Problem w tym, że orzecznictwo i nauka prawa niekiedy próbują stosować w ramach analogii art. 108 Kodeksu cywilnego. Mówi on, że pełnomocnik nie może być drugą stroną czynności prawnej, której dokonuje w imieniu mocodawcy.

Są to tzw. „czynności z samym sobą”, a przypadek zawierania umów pomiędzy spółkami reprezentowanymi przez tego samego członka zarządu MOŻE (choć nie musi) być uznany właśnie za taką czynność.

Od tej reguły są jednak dwa wyjątki. Pełnomocnik (a zatem i członek zarządu) może działać, jeśli:

wynika to z treści pełnomocnictwa;

nie występuje konflikt interesów czyli nie naruszy się interesów jednej strony względem drugiej.

Teoretycznie jest zatem możliwe, by umowa zawierała dwa podpisy tej samej osoby.

Jaka jest kara?

Przyjmuje się, że zawarcie umowy "sam ze sobą" skutkuje nieważnością umowy.

W naszej kancelarii dbamy o to, aby każdy klient był zadowolony. Jeżeli mają państwo problem w swojej firmie, to zapraszamy do kontaktu.

Podstawa prawna:

- art. 210, 379 KSH

- art. 108 KC