Jesteś wspólnikiem spółki? Najprawdopodobniej musisz to zgłosić, czyli o beneficjentach rzeczywistych i nowym rejestrze "CRBR"

W październiku 2019 r. weszły w życie nowe przepisy dotyczące przeciwdziałania praniu pieniędzy oraz finansowaniu terroryzmu dotyczące beneficjentów rzeczywistych. Od tego momentu biegnie termin na dokonanie zgłoszenia do specjalnego rejestru.

Kto to jest beneficjent rzeczywisty 

Wyobraźmy sobie spółkę A, której jedynym wspólnikiem jest spółka B. 100% udziałowcem spółki B jest spółka C, natomiast spółka C jest w całości w posiadaniu przez spółkę D. Wyłącznym wspólnikiem spółki D jest natomiast Jan Kowalski. W tej konstrukcji beneficjentem rzeczywistym spółki A będzie Kowalski.

Takie konstrukcje tworzy się z różnych względów. Biznes może być po prostu na tyle duży, że konieczne jest powołanie wielu spółek córek do zarządzania poszczególnymi jej fragmentami. W innej sytuacji struktury mają służyć np. optymalizacji podatkowej. Przepisy umożliwiają tworzenie takich kaskadowych konstrukcji wręcz w nieskończoność. Czasami trudno zorientować się jaka osoba tak naprawdę czerpie korzyści z działalności danej spółki. W opisanych konstrukcjach oczywiście ze swej natury nie ma nic złego i są one dopuszczalne.

Mimo wszystko pod kątem bezpieczeństwa czasami konieczne staje się rozpoznawanie i eliminowanie nieprawidłowości oraz zagrożeń jakie wynikać mogą z tych nie do końca czytelnych schematów spółek, w których funkcjonować może próba ukrycia nie do końca legalnej lub wręcz nielegalnej działalności związanej np. z praniem brudnych pieniędzy czy współdziałaniem lub finansowaniem terroryzmowi.

Co na to prawo?

Przepisy prawa mówią, że beneficjentem rzeczywistym jest:
1) osoba lub osoby fizyczne, które sprawują bezpośrednio lub pośrednio kontrolę nad osobą prawną poprzez swoje uprawnienia, które umożliwiają wywieranie decydującego wpływu na kontrolowaną spółkę - chodzi tu np. o posiadanie odpowiedniej ilości akcji lub udziałów w spółce i wynikających z nich głosów na zgromadzeniu wspólników albo prawo zarządzania spółką (np. bycie wspólnikiem podejmującym decyzje);
2)osoba lub osoby fizyczne, w imieniu których nawiązuje się stosunki gospodarcze lub przeprowadza się transakcje okazjonalne (np. nieruchomość kupowana jest przez spółkę po to, by wspólnik spółki nie był wprost jej właścicielem).

Oczywiście ustawa o przeciwdziałaniu praniu brudnych pieniędzy i finansowaniu terroryzmu (art. 2 ust. 2 pkt 1) posługuje się bardziej skomplikowanymi definicjami i za każdym razem należy sprawdzić dokładnie czy mają one zastosowanie, niemniej w dużym uproszczeniu możemy powiedzieć, że za beneficjenta rzeczywistego uważa się osobę fizyczną:

1) będącą (pośrednio lub bezpośrednio) właścicielem 25% ogólnej liczby udziałów lub akcji;
2) dysponującą więcej niż 25% ogólnej liczby głosów na zgromadzeniu wspólników/akcjonariuszy;
3) zajmującą wyższe stanowisko kierownicze (gdy nie jest możliwe ustalenie tożsamości osób fizycznych w sposób określony powyżej)

Czym jest CRBR?

CRBR to centralna zinformatyzowana baza danych zawierająca informacje o osobach fizycznych, które stoją na końcu konstrukcji kilku spółek czyli osób, które faktycznie sprawują władzę albo korzystają (pośrednio lub bezpośrednio) z działalności danej spółki.

Dane o tych osobach wprowadza się do nowego Centralnego Rejestru Beneficjentów Rzeczywistych (CRBR).

Jakie podmioty mają obowiązek zgłoszenia wpisu do CRBR?

Obowiązek zgłoszenia informacji dotyczący beneficjentów rzeczywistych mają:

1) spółki jawne;
2) spółki komandytowe;
3) spółki komandytowo-akcyjne;
4) spółki z ograniczoną odpowiedzialnością;
5) proste spółki akcyjne (od 1 marca 2020 r.);
6) spółki akcyjne, z wyjątkiem spółek publicznych

Jakie dane należy zgłosić do CRBR?

Zgłaszając beneficjenta rzeczywistego należy podać następujące dane:

1) dane spółki, m.in. nazwa i siedziba;
2) dane identyfikacyjne beneficjenta rzeczywistego:
a. imię i nazwisko;
b. obywatelstwo;
c. państwo zamieszkania;
d. numer PESEL albo datę urodzenia;
e. informację o wielkości i charakterze udziału lub uprawnieniach.

Kto dokonuje zgłoszenia?

Zgłoszenia w imieniu spółki dokonuje osoba uprawniona do jej reprezentacji, np. prezes zarządu, komplementariusz czy wspólnik.

W jakiej formie składa się zgłoszenie?

Zgłoszenie do CRBR następuje bezpłatnie w formie elektronicznej przy pomocy elektronicznego podpisu kwalifikowanego lub za pomocą profilu zaufanego ePUAP.

Jaki jest termin na zgłoszenie beneficjenta rzeczywistego?

Beneficjent powinien być zgłoszony w terminie 7 dni od dnia wpisu spółki do Krajowego Rejestru Sądowego (KRS). W przypadku zmiany danych spółki, na skutek których doszło do zmiany danych beneficjenta rzeczywistego - termin 7 dni biegnie od dnia ich przeprowadzenia.

Przepisy przejściowe wyznaczają podmiotom już wpisanym do KRS termin 6 miesięcy od dnia wejścia w życie przepisów regulujących CRBR. Oznacza to, że już istniejące spółki mają obowiązek zgłoszenia swoich beneficjentów rzeczywistych do dnia 13 kwietnia 2020 roku.

Jakie są konsekwencje niezgłoszenia beneficjenta?

Za niezgłoszenie beneficjenta do CRBR grozi kara pieniężna do wysokości 1 000 000 zł.

CRBR znajduje się pod adresem www.podatki.gov.pl/CRBR/

Jeżeli macie jakiekolwiek pytania dotyczące beneficjentów rzeczywistych lub potrzebujecie wsparcia w ustaleniu, kto jest beneficjentem - piszcie na adres biuro@old.flowlaw.pl 

Podstawa prawna:
art. 2 ust. 2 pkt 1), art. 58, 59, 61, 153 ust. 1 i art. 195 ustawy o przeciwdziałaniu praniu pieniędzy oraz finansowaniu terroryzmu.