Klauzule abuzywne, czyli czego nie można wpisywać do umowy

Dzisiaj o klauzulach niedozwolonych czyli o tym, czego nie można wpisywać do umowy.

Co to są niedozwolone postanowienia umowne?

Powszechnie takie postanowienia nazywa się również klauzulami abuzywnymi. To zapisy w umowie, które kształtują prawa i obowiązki w sposób niezgodny z dobrymi obyczajami lub rażąco naruszają interesy konsumenta.

Bardzo często dotyczą zapisów, na które konsument nie miał wpływu np. pochodzą z regulaminu sklepu albo wzorca umowy przedstawionego przez m.in. bank lub operatora telekomunikacyjnego.

To takie postanowienia, które np. ograniczają odpowiedzialność przedsiębiorcy albo nakładają dodatkowe obowiązki na konsumenta. Przykładem takiej klauzuli są zapisy części umów kredytów frankowych, które określają że kurs walutowy ustalany jest samodzielnie przez bank i nie jest obiektywny, jak np. ten ogłaszany przez NBP.

Rejestr klauzul

Nie ma zamkniętego katalogu takich klauzul chociaż Urząd Ochrony Konkurencji i Konsumentów (UOKIK) prowadzi specjalny Rejestr Klauzul Niedozwolonych. Aktualnie zawiera on prawie 8000 przykładów. Można znaleźć go w łatwy sposób w internecie.

Czy tylko konsumentowi przysługuje ochrona?

Ochrona obejmuje także przedsiębiorców będących osobami fizycznymi, jeżeli zakres umowy nie ma dla nich charakteru zawodowego. Przykładowo, księgowy nie musi znać się na usługach telekomunikacyjnych dlatego przy zawieraniu umowy o internet również będzie chroniony przed takimi klauzulami.

Skutki uznania postanowienia za niedozwolone

Postanowienie uznane za niedozwolone nie obowiązuje konsumenta.

Ten efekt przewidziany jest z mocy prawa i nie jest potrzebne dodatkowe orzeczenie sądu.

Co istotne, nawet jeżeli jeden fragment umowy będzie nieważny to pozostałe zapisy nadal będą obowiązywać.

Jak chroni się konsumenta przed klauzulami abuzywnymi?

UOKIK prowadzi wspomniany powyżej rejestr.

Gdy zachodzi podejrzenie, że przedsiębiorca stosuje postanowienia niedozwolone we wzorcu umownym, konsument może zawiadomić UOKIK. Po zbadaniu sprawy UOKIK może wydać decyzję uznającą dany zapis za niedozwolony. Wywiera on efekt także na pozostałe osoby, które zawarły umowę z przedsiębiorcą na podstawie tego wzorca.

Zawarłeś/Zawarłaś jakąś umowę i zastanawiasz się teraz, czy nie ma w niej zapisów sprzecznych z prawem? W takim wypadku zapraszamy do kontaktu z nami w celu szczegółowego omówienia problemu.

Podstawa prawna:
- ustawa z dnia 23 kwietnia 1964 roku - Kodeks Cywilny

- ustawa z dnia 16 lutego 2007 roku o ochronie konkurencji i konsumentów