Sprzeczne interpretacje, czyli jazda na suwak i korytarz życia wchodzą w życie

W grudniu wchodzi w życie nowelizacja Prawa o ruchu drogowym, gdzie przewidziano obowiązkową „jazdę na suwak” oraz tworzenie „korytarza życia”.

Nowe przepisy są w swej treści dość rozbudowane i nieczytelne. Nieczytelne do tego stopnia, że z pozoru proste rozwiązania stwarzają mnóstwo problemów interpretacyjnych.

Chodzi o dodane do ustawy art. 9 ust. 2-4 (korytarz życia) oraz zmieniony art. 22 ust. 4 oraz dodany art. 22 ust. 4a i 4b (jazda na suwak).

Czym jest jazda na suwak?

Metodę suwaka stosuje się wtedy, gdy występuje zwężenie drogi np. z powodu remontu, czyli wtedy, kiedy z dwóch pasów ruchu pozostaje jeden.

Zadaniem tej metody jest poprawa płynności i zmniejszenie korków.

Wyobraźmy sobie, że na lewym pasie występuje zwężenie. Żeby suwak zadziałał prawidłowo wszyscy kierowcy z lewej strony mają kontynuować jazdę do przodu aż do momentu zwężenia i nie mogą zjeżdżać na prawy pas wcześniej.
Przy zwężeniu każdy pojazd z prawego pasa ma obowiązek przepuścić tylko jeden (nie więcej) pojazd z lewej strony. Gdy pojazd z prawej strony przepuści już jeden pojazd, sam może jechać dalej.

Przez cały czas należy oczywiście zadbać o zachowanie odpowiedniego odstępu. W przypadku drogi, gdzie z trzech pasów po zwężeniu zostaje tylko jeden (środkowy) wtedy reguła jest lekko modyfikowana i na środkowy pas może wjeżdżać jako:

• pierwszy pojazd z prawej strony,

• drugi pojazd z lewej,

• trzeci pojazd ze środkowego pasa.

W związku z wprowadzoną regułą suwaka zaprojektowano także nowy znak drogowy.

Czym jest korytarz życia?

Korytarz życia pomaga w szybkim dotarciu służb uprzywilejowanych (policja, pogotowie) do miejsca zdarzenia, gdzie nieraz o czyimś życiu decydują minuty.
Zasady są proste.
Bez względu na to, ile jest pasów ruchu (2, 3 lub więcej) kierowcy jadący lewym skrajnym pasem mają obowiązek zjechać na lewo, a poruszający się pozostałymi pasami - na prawo, tak aby umożliwić swobodny przejazd pojazdom ratunkowym.

Niejasności

Mimo, że nowelizacja dotyczy tylko dwóch z pozoru prostych przepisów pojawiają się w nich niedopowiedzenia, które znacznie utrudniają ich interpretacje.

• Czytając przepisy o jeździe na suwak nie wiemy, czy kierowca lewego pasa ma obowiązek jechać aż do samego końca (do zwężenia) czy może jednak zjechać na prawy pas wcześniej. Ustawodawca mówi jedynie kto komu ma ustąpić drogi.

• W przepisach o jeździe na suwak zamiast bardzo czytelnego „ma pierwszeństwo” użyto niefortunnego „obowiązany jest umożliwić zmianę pasa”. W połączeniu z przepisem mówiącym o zasadzie pierwszeństwa można dojść do kuriozalnego wniosku, że kierowca prawego pasa ma obowiązek wpuścić kierowcę z lewego pasa ale tak naprawdę nie musi tego robić.

• Przepis dotyczący jazdy na suwak używa niepotrzebnie sformułowania „w warunkach znacznego ograniczenia prędkości”. Nie wiadomo bowiem co należy rozumieć przez „znaczne ograniczenie prędkości”. Czy będzie nią zmiana prędkości z 80 do 30 km/h, a może z 30 do 0 km/h?

• Pojawia się rozbieżność w ustaleniu kto odpowiada za popełnienie wykroczenia drogowego z uwagi na bardzo nietrafione "obowiązany jest umożliwić zmianę pasa".

• Nie jest wiadome czy przy wcześniejszym zjeździe na prawy pas (czyli nie przed samą przeszkodą) mandat otrzyma kierowca „wciskający się” na prawy pas czy jednak kierowca z prawego pasa, który go nie wpuścił.

• W przypadku korytarza życia użyto sformułowania „zjechać do krawędzi pasa” natomiast przy większości dróg zjechanie do krawędzi pasa nie pozwoli zmieścić się karetce pragnącej przejechać po środku dlatego samochody i tak zmuszone są przekraczać linie ciągłą. Formalnie zatem łamią w takiej sytuacji przepisy, które mówią o „zjechaniu do krawędzi pasa” a nie o zjechaniu na bok umożliwiającym przejazd.

W przypadku jazdy na suwak ustawodawca dla rozwiania wątpliwości powinien wprowadzić:
- obowiązek jechania lewym pasem do samego końca (do zwężenia), gdy prawy pas jest zakorkowany oraz
- pierwszeństwo dla jednego kierowcy z lewego zablokowanego pasa.

Odpowiedzialność wykroczeniowa

Naruszenie zasad korytarza życia oraz jazdy na suwak może być:
🔸 naruszeniem przepisów o ruchu drogowym (wykroczeniem z art. 97 Kodeksu wykroczeń - kara grzywny do 3.000 złotych lub kara nagany) albo
🔸 spowodowaniem zagrożenia bezpieczeństwa w ruchu drogowym (wykroczenie z art. 86 § 1 Kodeksu wykroczeń - grzywna od 20 do 5.000 zł).

Pomiędzy tymi przepisami istnieje dość cienka granica interpretacyjna. Przykładowo jazda korytarzem życia przez pojazd nieuprawniony może być albo naruszeniem przepisów o ruchu drogowym (art. 97) albo zagrożeniem bezpieczeństwa w ruchu drogowym (art. 86 § 1) a niekiedy nawet narażeniem na niebezpieczeństwo utraty życia lub zdrowia (z art. 60 kodeksu karnego) poprzez zablokowanie przejazdu karetki.

Wspomnianej rozbieżności można było uniknąć wskazując konkretnie który przepis kodeksu wykroczeń powinien mieć zastosowanie.

_ _

Podstawa prawna i wyjaśnienie:
1) Art. 9 ust. 2-4 oraz art. 22 ust. 4 oraz dodany art. 22 ust. 4a i 4b ustawy prawo o ruchu drogowym
2) Art. 86 § 1 i art. 97 kodeksu wykroczeń.
3) Na potrzeby tego artykułu i czytelności przekazu przyjęto w przykładach dotyczących jazdy na suwak, że zwężany jest lewy pas. Jeżeli zwężenie jest na prawym pasie to stosujemy oczywiście lustrzane odbicie opisanych reguł.